Nieznani sprawcy określający się jako "Zdeterminowani Mieszkańcy" przemalowali na żółto czerwoną gwiazdę na pomniku w kwaterze wojennej żołnierzy sowieckich pochowanych na nowym cmentarzu parafialnym w Kościanie.

Akcja została najprawdopodobniej przeprowadzona w sobotę wieczorem. Poza zmianą barwy gwiazdy znajdującej się na wierzchołku obeliska, przykryto także umieszczoną na nim tablicę napisem "Achtung Russia!" i podobizną Putina w środku. Ta grafika to plakat autorstwa Wojciecha Korkucia, który powstał w 2014 roku jako reakcja na aneksję Półwyspu Krymskiego przez Rosję.

Sprawcy o swoim czynie poinformowali naszą redakcję w sobotę wieczorem, pisząc iż "dokonali niezbędnej korekty estetyki pomnika na nowym cmentarzu". Jak argumentują uczynili to, gdyż "nie mogli doczekać się usunięcia tej nieszczęsnej czerwonej sowieckiej gwiazdy górującej nad grobami swoich bliskich".

Do wiadomości dołączyli apel skierowany do burmistrza Kościana oraz wojewody wielkopolskiego oraz jedno zdjęcie z akcji, dość słabej jakości. Jednocześnie na końcu apelu jego autorzy zaznaczają, że jeśli do 8 maja gwiazda nie zniknie, oni uczynią to sami.

[FOTORELACJA]2303[/FOTORELACJA]

Treść apelu:

Zwracamy się z apelem do władz samorządowych w Kościanie, a w szczególności do Pana Burmistrza o ostateczne usunięcie symboli komunistycznych z obelisku na nowym cmentarzu parafialnym. Jeśli Pan Ruszkiewicz oraz Wojewoda Wielkopolski chcą traktować tę gwiazdę tylko jako symbol formacji wojskowej, to nie musi ona górować nad miejscem pochówku naszych prawdziwych bohaterów oraz naszych bliskich, po drugie żołnierze niemieccy polegli na naszych ziemiach, nie są chowani pod znakiem swastyki, a ponadto w wielu innych miejscach kraju takie symbole po prostu już dawno usunięto. Uzasadnianie pozostawienia powyższych koniecznością konsultacji tego ze stroną rosyjską jest pozbawione sensu, zwłaszcza w świetle ostatnich wydarzeń na Wschodzie, gdzie trwa regularna wojna, a polskie miejsca pamięci są niszczone. W związku z powyższym Państwa zachowanie sprawia wrażenie zwykłej kolaboracji.

Domagamy się też zmiany treści na tablicy, ponieważ nie może ona gloryfikować wojska, które nie przyniosło żadnego wyzwolenia, tylko kolejną niewolę. Umieszczenie przez nas na niej jakże aktualnego w związku z kolejną rosyjską agresją plakatu Wojciecha Korkucia ma ten fakt dodatkowo podkreślić.

Oświadczamy, że jeżeli władze samorządowe nie usuną tej gwiazdy do 8 maja br., jesteśmy zdecydowani zrobić to sami. Wobec powyższego uważamy, że w tej sytuacji lepszym rozwiązaniem byłoby zgodne z prawem (w świetle ustawy o IPN konieczne!) usunięcie symbolu wrogiego nam państwa totalitarnego z naszej przestrzeni publicznej niż narażanie się na dodatkową kompromitację poprzez kolejny akt wandalizmu albo przez konieczność wystawienia warty, która miałaby ten uwłaczający, komunistyczny symbol chronić przed zwykłymi obywatelami.

Zdeterminowani Mieszkańcy

Wnioski o usunięcie gwiazdy

Przypomnijmy, że apele o usunięcie gwiazdy wnosiło kilku kościańskich radnych bezpośrednio po agresji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku (zobacz: Apele o usunięcie sowieckiej gwiazdy). W związku z tym burmistrz Piotr Ruszkiewicz wystosował wówczas pismo do Instytutu Pamięci Narodowej z zapytaniem o konkretne wytyczne. W przypadku cmentarzy wojennych nie mają bowiem zastosowania zapisy ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego.

W odpowiedzi Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu uznało, że usunięcie gwiazdy wieńczącej obelisk możliwe byłoby pod warunkiem wyrycia gwiazdy na tablicy znajdującej się na pomniku wraz ze zmianą treści napisów na tablicy. Jak wskazało IPN, te sugerowane zmiany wymagałyby jeszcze uzyskania zezwolenia wojewody oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Po tej odpowiedzi, burmistrz zwrócił się z zapytaniem do wojewody z prośbą o rozpatrzenie możliwości usunięcia gwiazdy. – Wojewoda odpowiedział, że zgodnie z umową międzynarodową, dokonywanie jakichkolwiek modyfikacji kwater żołnierzy sowieckich wymaga konsultacji ze stroną rosyjską. W obliczu wojny prowadzonej przez Rosję z Ukrainą Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeprowadzenie takich konsultacji uznaje aktualnie za niewskazane – poinformował o uzyskanej odpowiedzi od wojewody w lutym 2023 roku burmistrz Piotr Ruszkiewicz.

Według opinii Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego usunięcie gwiazdy samowolnie, bez konsultacji ze stroną rosyjską, mogłoby spowodować działania odwetowe na polskich cmentarzach w Rosji.

Zawiadomienie o akcie wandalizmu

4 lutego, burmistrz Kościana złożył zawiadomienie o akcie wandalizmu na kwaterze wojennej żołnierzy radzieckich.

Kościańska policja przyjęła zgłoszenie i będzie starała się ustalić sprawców na podstawie art. 261 Kodeksu karnego dotyczącym znieważenia pomnika. Brzmi on następująco: "Kto znieważa pomnik lub inne miejsce publiczne urządzone w celu upamiętnienia zdarzenia historycznego lub uczczenia osoby, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności".