Hołd żołnierzom, którzy walczyli o niepodległość z reżimem komunistycznym w latach 1944-1956 złożyli samorządowcy Ziemi Kościańskiej. Wartę honorową przy tablicy pełnili natomiast członkowie Stowarzyszenia im. Kościańskiej Rezerwy Skautowej. Kilka słów do zgromadzonych wygłosił burmistrz Piotr Ruszkiewicz. Przypomniał, że Żołnierze Wyklęci przez wiele lat walczyli, byli zamykani w więzieniach i tracili życie o to, byśmy dziś mogli żyć w wolnym kraju.

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ustanowiono w 2011 roku. Pamiątkową tablica na placu Niezłomnych w Kościanie upamiętniającą mieszkańców Ziemi Kościańskiej odsłonięto w 2014 roku.

Lokalnym historykom znane są sylwetki kilku Żołnierzy Wyklętych związanych z Ziemią Kościańską.

Polegli w walce:
Franciszek Kuklewski (1925-1946), ps. "Wilk", urodził się 22 listopada 1925 roku. Był synem Jana i Michaliny. Od IX 1945 roku był żołnierzem oddziału Gedymina Rogińskiego "Dzielnego", następnie oddziału Mariana Rączki "Kościuszki". Był jego zastępcą. Uczestniczył w akcji na posterunki MO, funkcjonariuszy UB, instytucje. 19 czerwca 1946 roku poległ w walce z obławą UB, MO i KBW w powiecie kościańskim.
Mieczysław Marciniak  (brak danych na temat urodzin i pseudonimu). Od maja 1946 roku żołnierz oddziału Mariana Rączki "Kościuszki", poległ 9 sierpnia 1946 roku w walce z obławą UB, MO i KBW w powiecie kościańskim.

Skazani:
Józef Kortus urodził się 20 sierpnia 1923 roku w Siekowie w powiecie kościańskim. Był synem Stanisława i Władysławy. Był żołnierzem oddziału zbrojnego na terenie powiatu kościańskiego. Został zatrzymany 8 sierpnia 1946 roku w Siekowie. Sądzony prze WSR w Poznaniu na sesji wyjazdowej w Kościanie. 18 września 1946 roku został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano w Kościanie 27 września 1946 roku o godzinie 16.45.
W tym samym dniu stracono Władysława Trawę urodzonego 14 maja 1922 roku w Morownicy. Walczył w okresie od marca do sierpnia 1946 roku.
Stanisław Graf, urodzony 1 listopada 1924 roku w Jaskółkach, wówczas powiat kościański. Był synem Szczepana i Józefy z domu Brysiak. Żołnierz oddziału "Rycerz", Czesława Lecińskiego, "Szefa Czesia", 27 lipca 1946 roku został ranny w starciach z grupą operacyjną UB i WP. Został zatrzymany przez PUBP 15 sierpnia 1946 roku i oskarżony o udzielanie pomocy oddziałowi, w którym walczył. Sądzony przez WSR w Poznaniu. Jego "obrońcą" był na sesji wyjazdowej sądu w Wolsztynie funkcjonariusz MO. 6 września 1946 roku został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 24 września 1946 roku o godzinie 20.15 w Wolsztynie.
We Wrocławiu zostali straceni bracia pochodzący z Czacza: Władysław Kajak ( urodzony 4 czerwca 1922 roku) i Edward Kajak (urodzony 18 stycznia 1926 roku). Byli synami Edwarda. Działali w Konspiracyjnym Związku Harcerstwa Polskiego w Nowej Soli. 60 dni po aresztowaniu zostali 7 października 1946 roku skazani na karę śmierci przez WSR we Wrocławiu. Wyrok wykonano we wtorek 14 stycznia 1947 roku w więzieniu Nr 1 we Wrocławiu przy ul. Kleczkowskiej.
Mieczysław Galica - starszy sierżant Armii Krajowej, rolnik ze wsi Bielewo. Miał 40 ha gospodarstwo. Aresztowany 15 października 1950 roku. Zmarł 22 grudnia 1950 roku o godzinie 9.45 w Szpitalu Powiatowym w Kościanie.

Fot. UM Kościan